Anayasa Mahkemesi’nin Devlet Memurları Yasası’ndaki “güvenlik soruşturması” hükümlerini iptal etmesinin ardından kamu görevlileri açısından bu uygulama yeni baştan düzenleniyor.

AK Parti Afyonkarahisar Milletvekili Ali Özkaya ve arkadaşlarının hazırladığı yasa teklifi Meclis’e sunuldu. Teklifin yaz tatilinden önce yasalaşması bekleniyor.

TEKLİFİN GEREKÇESİ

Teklifin gerekçesinde, “Ülkemizin çok yakın tarihlerde Anayasal düzene karşı terör örgütlerince işlenen suçların kamu görevlileri eliyle kamu güç ve kaynaklarına dayanılarak yapılabildiği 15 Temmuz 2016 hain darbe girişiminde açıkça görülmüştür” denilerek, olası yeni “paralel yapılanmalar” hedef alındı.

Düzenleme, kişiler hakkındaki toplanacak verilerin niteliğinden bunların işlenme yöntemlerine, yerinde araştırmanın kurallarına ve kötüye kullanım cezalarına kadar bir dizi yeni kural getiriyor.

Yasa teklifinde ana hatlarıyla şu düzenlemeler var:

YENİYE ARŞİV TARAMASI

Memurluğa yeni başlayanlar arşiv taraması, kurumlarda çalışanlar güvenlik soruşturması geçirecek.

Soruşturmayı MİT, Emniyet ve mülki idare amirleri yapacak. Memur adayının eşi, çocukları, anne ve babası ile eşinin anne ve babası soruşturmaya dahil. Kardeşler ise kapsamın dışında tutuluyor.

KOMŞU HUSUMETİ

Güvenlik soruşturmasında “yerinde araştırma” yapılacak. Doğrulanabilir ve güncel bilgi aranacak. Komşusunun husumeti, çalışma arkadaşlarının kin ve garezine dayandığı düşünülen bilgiler ayıklanacak.

VERİLERE ERİŞİM

Arşiv taraması veya güvenlik soruşturması yapılan kişi, kişisel verileri hakkında bilgilendirilecek. Memur adayları bu verilere erişebilecek, düzeltilmesini veya silinmesini talep edebilecek. Ancak, “milli savunma, milli güvenlik, kamu güvenliği, kamu düzeni ve ekonomik güvenlik ile ilgili istihbarat faaliyetleri kapsamında elde edilen bilgiler”, soruşturulan kişiye verilmeyecek.

İstihbari faaliyet dışındaki kişisel veriler, işlenme amacının ortadan kalkması halinde veya her durumda 2 yılın sonunda değerlendirme komisyonlarınca silinip yok edilecek. Konu yargıya taşınmışsa mahkeme sonuçlanana kadar beklenecek. İstihbari faaliyetler kapsamındaki veriler, hiçbir zaman silme ve yok etme işlemine alınmayacak.

PAYLAŞANA HAPİS

Görevliler hukuka aykırı şekilde kişisel verilerle ilgili elektronik ortamda veya bilgisayar loglarında sorgulama yapamayacak, elde ettikleri bilgileri paylaşamayacak. Kişisel verilerin güvenliğini çiğneyen görevli personel 6 yıla kadar hapis var.

Güvenlik soruşturmasına karşı doğrudan dava açılmayacak. Ancak atama kararına etkisi oranında güvenlik soruşturması yargıya götürülebilecek. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasına ilişkin değerlendirmeler, komisyonun raporlamasına bağlı olarak yargısal denetime açılacak. (Bülent Sarıoğlu